Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jak cienka jest granica pomiędzy piciem towarzyskim, a tym co jest uważane za nadużywanie alkoholu. Jeśli objawy nadużywania są ignorowane, ryzyko powstania i rozwinięcia alkoholizmu znacznie wzrasta.

Objawy nadużywania alkoholu mogą być między innymi następujące:

• pijemy wiecej niż planowaliśmy
• utrata pamięci lub utrata przytomności po całonocnym piciu
• okłamywanie innych co do ilości wypitego alkoholu (mówimi, że wypiliśmy mniej niż w rzeczywistości)
• pijemy, żeby złagodzić stres, odpocząć lub poprawić nastrój

Kolejne objawy wskazują na to, że nasze nadużywanie alkoholu nie dotyczy już tylko nas samych, ale ma wpływ na jakość życia naszych bliskich. Nasza rodzina i przyjaciele coraz częściej komentują nasze zachowania podczas picia i konsekwencje po piciu, częściowo wyrażając troskę, a częściowo tylko dezaprobatę. Zaczynamy zaniedbywać nasze codzienne obowiązki i normalne aktywności życiowe (dzieci, praca, szkoła). Na skutek naszego nawyku picia zaczynają się utrudniać nasze relacje z innymi ludźmi, co prowadzić może do zerwania niektórych długoletnich nawet więzi i znajomości.

Alkoholizm zawiera w sobie wszystkie powyższe objawy, ale o tyle jest poważniejszy, że dodatkowo charakteryzuje się faktyczną zależnością fizyczną od alkoholu.

Pomoc psychologiczna może być pomocna w opanowaniu wyzwań, które niesie z sobą nadużywanie alkoholu. Ponieważ alkoholizm jest chorobą przewlekłą, której przez całe życie towarzyszy uzależnienie od alkoholu i pokusa jego spożycia, terapia koncentruje się na pomocy w opanowaniu tych popędów i niepoddawaniu się sile uzależnienia.

Psychoterapeuta pracuje z klientem, żeby pomóc mu w ograniczeniu lub w całkowitym zaprzestaniu picia alkoholu, w zależności od indywidualnych decyzji i ustalonych celów terapii.

Terapia może zawierać w sobie model poznawczo – behawioralny (CBT), czyli taki, który działa na zmianę naszego zachowania poprzez zmianę myślenia i nastawienia do alkoholu. Bardzo często nadużywanie alkoholu powiązane jest z trudnościami emocjonalnymi lub uwarunkowaniami psychicznymi, i jeżeli takowe występują, to będą one z terapeutą przedyskutowanę. Oczywiście tylko wtedy, jeżeli będziemy na to gotowi.

Koniecznie należy odnotować, że counselling i psychoterapia ma swoje zastosowanie wobec osób przewlekle chorych na alkoholizm, ale skierowana jest do tych, którzy już przeszli przez proces leczenia odwykowego i nie są obecnie aktywnie pijący.